معرفی ابوریحان بیرونی در روز بزرگداشت ایشان

به صورت مجازی در صفحه اینستاگرام کتابخانه

ابوریحان، محمد بن احمد خوارزمی از بزرگان و دانشمندان مشهور خراسان در سال 362 هجری قمری در منطقه ‏ای خارج از شهر خوارزم به دنیا آمد. عده ‏ای عقیده دارند که به همین دلیل، او را ” بیرونی” لقب داده‏اند. او از نوجوانی نزد یکی از دانشمندان معروف زمان خود به نام ابونصر منصور که خود ریاضی‏دان و ستاره‏ شناسی مشهور بود به تحصیل علوم مختلف و علم ریاضی پرداخت و پس از آن هم به حمایت همین استاد خود توانست نزد استادان مختلفی به فراگیری علوم و دانش‏ های زمان خود مثل طب و فلسفه بپردازد.گفته شده است که ابوریحان از 17 سالگی به انجام فعالیت‏ های مهم علمی پرداخت. او در جوانی به دربار سلسله‏ ی خوارزمشاهیان که اهل علم و ادب بودند رفت و پس، از میان رفتن این سلسله، به ری رفت و از حضور دانشمندان بزرگ آن دیار بهره برد.ابوریحان سپس به جرجان (گرگان) و به دربار قابوس بن وشمگیر، پادشاه آل زیار رفت و به پاس حمایت قابوس، کتاب مشهور خود به نام ” آثار‏الباقیه”  را به نام وی تالیف کرد. در همین دوره بود که به اکتشاف نجومی و رصد ستارگان پرداخت و طول و عرض جغرافیایی جرجان را محاسبه کرد.ابوریحان در اوایل سال 394 از جرجان به خوارزم رفت و مدتی با ابوعلی سینا و سایر دانشمندان دربار علی بن مامونخوارزمشاه به بحث علمی پرداخت. ابوریحان بیرونی زمانی که بیش از شصت سال سن داشت، در سال ۴۲۷ هجری قمری فهرستی از آثار خود را تهیه کرد که ۱۱۳ آثار را در این فهرست گنجانده بود که بیش از ۹۰ تای آن مربوط به ستاره شناسی، ریاضی، و ریاضیات زمین شناسی بود. و به کمک شاگردانش توانست تعداد این آثار را افزایش دهد و بیش از ۱۵۳ اثر را گرد آوری نمود که با گذشت زمان ۳۵ اثر بیشتر باقی نماند.مهم ترین آثار ابوریحان بیرونی:

    التفهیم (التفهیم لاوائل صناعه التنجیم) ،  وترها (استخراج الاوتار فی الدائره)  ، سایه ها (افراد المقال فی امر الاظلال) ، چگالی ها (مقاله فی النسب التی بین الفلزات و الجواهر فی الحجم)

    تحدید (تحدید نهایات الاماکن لتصحیح مسافات المساکن) ، سدس (حکایه الاله الموسمومه بالسدس الفخری ،  اسطرلاب (کتاب فی استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاصطرلاب) ....